10. sınıf coğrafya Göçlerin Nedenleri Ve Sonuçları

Göçlerin Nedenleri Ve Sonuçları

Göçlerin nedenlerine bakacak olursak;sosyal bir olgu olan göçler kendiliğinden meydana gelmemiş,sebepsiz yere olmamıştır. Göçleri meydana getiren birtakım sosyal,ekonomik,coğrafi ve dini sebepler vardır. Yine göçlerin yapılmasıyla birlikte meydana çeşitli sorunlarda yok değildir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze kadar göçler sebepleri bakımından iki ayrı b**ümde incelenebilir. Daha gelenekçi yapıya sahip kültürün etkisiyle meydana gelen sebeplerle 1950-1980 arası yapılan göçler ve 1980-2000 yılları arasında yapılan göçler.


Fakat Türkiye’de meydana gelen göçlerin sebepleri ve sonuçlarını açıklamadan önce 1927 ile 1950 ve 1955 ile 2000 yılları arasında kırsal ve kentsel nüfus oranlarını belirtmek ve bu doğrultuda bilgilenmek sebep ve sonuçlar açısından daha iyi olacaktır.
Yeni kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti’nde 1950’ye kadar kırsal nüfus oranlarının hayli yüksek olduğu görülmektedir. Bu dönemde Türkiye ekonomik özellikleri dikkate alındığında bir tarım ülkesidir.(Erkan,2002)
‘Bilindiği gibi kentlerdeki doğal nüfus artışı kırsal alandan daha düşüktür. Bunun altında yatan temel neden 1980’li yıllardan sonra Türkiye’deki köyden kente hızlı bir göçün yaşanmakta oluşudur.’ (Erkan , 2002 : 86)

Göçlerin sebeplerine genel olarak bakınca,itici ve çekici faktörler olarak iç göçlerin sebeplerini ikiye ayırabiliriz. Köylerde meydana gelen olumsuz etkenler itici faktörleri, şehirlerin sunmuş olduğu imkanlar ise iç göçler için çekici faktörleridir.
1980’lere kadar Türkiye’de iç göçlere köylü ve toprak-ağa-devlet ilişkileri,kan davaları,istimlak,kız kaçırma,suç,doğal afetler,dinsel baskılar,yoksul köylüler ve kentlerin çekiciliği gibi faktörler sebep olmuştur.( Doğan , 1980)
Değişen şartlarla birlikte kan davaları iç göçlerin yapılmasını etkileyen sebeplerden biri olmaktan çıkmış fakat yerini terör olayları nedeniyle yapılan göçlere bırakmıştır.
1980 sonrası Türkiye’de iç göçlerin hızlanmasında etkili olan faktörler çeşitlilik gösterir.

‘Türkiye’de iç göçler genelde kırdan kente doğrudur. Bunda kırsal alanda eğitim ve sağlık hizmetlerinin yetersizliği,kentlerde iş imkanlarının fazlalılığı etkendir.’( Meral , 2002 : 601)

Kırsal alanlarda hızlı nüfus artışı iç göçlerin en önemli sebeplerinden birisidir. Hızlı nüfus artışının sebep olduğu fazla sayıdaki mirasçıların paylaşmalarıyla tarım alanlarının daralması,artan nüfusla birlikte kırsal alanlarda bulunan iş olanaklarının nüfusa yeterli gelmemesi iç göçlerin önemli nedenlerindendir. İklimin gösterdiği değişiklikler ve yer şekillerinin de olumsuz etkisiyle insanlar göç etmeye mecbur kalmışlardır.
Öte yandan gelişen teknolojiyle birlikte tarımda makineleşmenin artması ve iş gücüne duyulan ihtiyacın azalması insanları göç etmek zorunda bırakmıştır.
Kentlerde;sanayileşmeden dolayı iş imkanlarının fazla olması,eğitim ve sağlık hizmetlerinin yaygın olması,hayat standartlarının yüksek olması ve yeni iş olanakları elde etme amacı gibi çekici faktörler iç göçlerin diğer sebepleridir.
İtici ve çekici faktörlerin etkisiyle yapılan iç göçlerin beraberinde getirdiği insanların kısa sürede barınma ihtiyaçlarını karşılamak için yaptıkları gecekonduların sebep olduğu düzensiz kentleşme en önemli sorunlardan biridir. Göçlerle birlikte artan nüfusun barınma ihtiyacı giderilememiş ve kentlerde konut sıkıntısı yaşanmıştır. Kentlerde artan nüfusun sorunları giderilmeye çalışılmış,nüfusun istihdamı hedeflenmiş,kırsal kesim yine ihmal edilerek yatırımlarda dengesizlik olmuştur. Kırsal kesimde nüfus sürekli azalmış,kentlerde ise sürekli artmıştır. Bununla birlikte nüfusun dağılışında dengesizlik olmuştur.
Kentlerin kuruluş yıllarında şehirin dışına yapılan sanayi tesisleri,nüfusun artması ve paralelinde artan konutlarla birlikte kentlerin içinde kalmış,sonuçta yüksek düzeyde çevre kirliliğine neden olmuş,iyi bir planlama yapılamaması yüzünden alt yapı yetersizliği sorunu olmuştur.
Aşırı kentleşmenin etkisiyle artan nüfusun istihdamı zorlaşmış,insanların eğitim ve sağlık hizmetleri tam anlamıyla giderilememiştir. Yine aşırı nüfusun etkisiyle toplu taşımada sorunlar ortaya çıkmıştır.
Yukarıda sınıflamasını yaptığımız iç ve dış göçler sebep ve sonuç itibariyle bazı noktalarda birbirinden ayrılır. Dış göçler, iç göçlere göre, sebepleri ve etkileriyle çok geniş coğrafyaları çok daha büyük bir biçimde etkiler.
Meydana gelen büyük çapta tabi afetler insanları dış göçe zorlayan önemli bir nedendir. Ülkeler arasında meydana gelen savaşların yıkıcı etkisinden kurtulmak için insanlar dışarı göç etmek zorunda kalmışlardır. Yine savaşların sonunda devletlerin kendi aralarında yaptığı anlaşmalarla nüfus değişimi(mübadele) yapmışlar ve insanlar kitleler halinde göç etmişlerdir.
Toplumlar arasında,bulundukları etnik grubun farklılıkları sorun olmuş,anlaşmazlıklar çıkmış ve bu insanlar göçe zorlanmıştır. Yaşadığı yerin ekonomik olarak yaşamını devam ettirmeye yeterli olmaması dış göçün sebepleri arasındadır.
Yine devletler arasında yapılan anlaşmalarla birlikte yapılan sınır değişiklikleri önemli bir dış göç nedenidir.

‘İç göçleri önlemek için,kırsal alanda eğitim ve sağlık gibi hizmetler iyileştirilmeli,besi ve tarım hayvancılığı geliştirilmeli,kırsal alanda küçük sanayi kolları geliştirilmelidir.’ ( Meral, 2002 : 601)

İç göçlerin sebepleri dikkate alınarak köye dönüş yasaları desteklenmeli,bu yönde yapılan ve uygulanan projeler desteklenmelidir. Kırsal kesimde yaşayan insanların güvenlik sorunları giderilmelidir. Aşırı nüfus artışının önüne geçilerek iyi bir aile planlaması yapılmalı,halkın eğitim seviyesi yükseltilerek sağlık hizmetleri iyileştirilmelidir. Halkın kentleşmesinin önüne geçilerek toplumun kültür yapısı zedelenmemelidir.
Kırsal kesimdeki halkın istihdamıyla yapılacak yatırımlarla ve izlenecek ekonomik politikalarla köyden kente yapılan göçlerin önüne geçilmiş olacak,kırsal kesimdeki halkın refah düzeyi yükselip,kentlerde meydana gelen olumsuzlukların önüne geçilmiş olacaktır.